سهام:
بخش ۲ سهام: از ماده ۲۴ تا ۴۲
بخش ۳ تبدیل سهام: از ماده ۴۳ تا ۵۰
ایرادِ قانونگذارِ نباید دوتاشو در دو بخش میاورد هردو مربوط به سهام هستند و در یک بخش میتونست بیارش.
نکته ۱: سهم در ماده ۲۴ لایحه ی قانونی تعریف شده، طبق این ماده سهم قسمتی است از سرمایه ی شرکت سهامی که مشخصِ میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است.
ورقه ی سهم سند قابل معامله ای است که نماینده ی تعداد سهام صاحبِ آن در شرکت سهامی است
ماده ۲۴: سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهم سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.
تبصره۱: سهم ممکن است با نام و یا بی نام باشد.
تبصره ۲: در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند اینگونه سهام، سهام ممتاز نامیده می شود.
* راجع به تعریف ماده ۲۴ نکات زیر باید مدنظر قرار بگیرد:
نکته ۱: سهم قسمتی از سرمایه ی شرکت است لذا سهم دربرابر سرمایه گذاری در شرکت به سهامدار تعلق میگیرد.سرمایه گذاری سهامدار به ترتیبی که گفته شد ممکن است با آورده ی نقدی یا غیرنقدی باشد.
نکته ۲: سرمایه ای که موسسین شرکت ارائه میدهند یا سرمایه گذاری میکنند با شکل گیری شخصیت حقوقی شرکت سهامی وارد مالکیت شخص حقوقی شرکت میشود در مقابل سهام وارد دارایی آورده ی (موسسین) میگردد.
مثلا: اگر یکی از موسسین شرکت سهامی خاص اتومبیلی با قیمت پنجاه میلیون با عنوان آورده ی غیرنقد در شرکت سهامی خاص در شرفِ تاسیس سرمایه گذاری کند و دربرابر این آورده ده هزار عدد سهم از سهام شرکت به او اختصاص یابد با به ثبت رسیدن شرکت مالکیت اتومبیل ازآن شرکت است و مالکیت ده هزار سهم ازآن اون موسس یا آورنده است.در فرض فوق بعد از ثبت شدن شرکت طلبکارهای آوردنده ی اتومبیل نمی توانند اتومبیل را بابت طلب خود توقیف کنند و طلبکارهای شرکت نمی توانند ده هزار سهم متعلق به آورنده ی اتومبیل را توقیف نمایند.
نکته ۳: طبق تعریف ماده ۲۴ سهم نشان دهنده سه چیز است:
۱- مقدار تعهدات صاحب سهم
۲- مقدار مشارکت صاحب سهم
۳- مقدار منفعت (سود) صاحب سهم
منظور از مشارکت شرکت سهامدار در اداره ی امور شرکت است .مشارکت با حق رای تحقق پیدا میکند. با توجه به ماده ۲۴ سود و رای هر سهامدار در شرکت سهامی به نسبت سهام.
نکته ۴: هیچ شرکت سهامی نمیتواند با توجه به ماده ۲۴ سهم بدون حق رای منتشر کند
نکته ۵: در موارد مشخصی به حکم لایحه ی قانونی از برخی سهامداران در مجمع عمومی حق رای سلب شده.
نکته ۶: بین سهم و ورقه ی سهم تفاوت وجود دارد ورقه ی سهم سند قابل معامله ای است که نماینده ی تعداد سهام صاحب آن در شرکت است لازم نیست شرکت در برابر تعداد سهام ورقه ی سهم به سهامدار تسلیم کند.ممکن است بابت کل سهام یک سهامدار تنها یک ورقه ی سهم به او صادر و به او تسلیم شود.
نکته ۷: شرکتهای سهامی مطابق لایحه ی قانونی مکلفند به سهامداران خود ورقه ی سهم تحویل دهند. که سند اثبات مالکیت سهام است. در عمل بسیاری از شرکتهای سهامی خاص به این عمل تکلیف نمی کنند.صادر نشدن ورقه ی سهم به معنای منتفی شدن مالکیت سهامدار بر سهام نیست.عدم انجام تکلیف صدور اوراق سهام عنوان مجرمانه ندارد (به این خاطرِ عمل نمیکنند) طبق قسمت دوم ماده ۲۷ لایحه ی قانونی درهرحال ظرف مدت یک سال پس از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهم باید ورقه ی سهم صادر و به صاحب آن تسلیم شود.
ماده ۲۷: تا زمانیکه اوراق سهام صادر نشده است شرکت باید به صاحبان سهام گواهینامه موقت سهم بدهد که معرف تعداد و نوع سهام و مبلغ پرداخت شده آن باشد. این گواهینامه در حکم سهم است ولی در هر حال ظرفت مدت یک سال پس از پرداخت تمامی مسلغ اسمی سهم، باید ورقه سهم صادر، و به صاحب سهم تسلیم، گواهینامه موقت سهم مسترد و ابطال گردد.
نکته ۸: با توجه به حکم فوق اگر:
۱- همه ی سرمایه ی شرکت در زمان تاسیس آن تادییه شده باشد صدور اوراق سهام بعد از انقضاء یک سال از تاریخ ثبت شرکت الزامی میشود.پیش از انقضاء یک سال از تاریخ ثبت صدور این اوراق سهام اختیاری است.
نکته ۹: با توجه به ماده ۲۷و۲۸ لایحه ی قانونی در فرضی که همه ی سرمایه ی شرکت تادیه شده صدور اوراق سهام:
۱- پیش از ثبت شرکت ممنوع است.
۲- بعد از ثبت شرکت تا انقضاء یک سال از تاریخ ثبت مباح و مجاز است(اختیاری است،اباحه)
۳- بعد از انقضاء یک سال از تاریخ ثبت شرکت الزامی و واجب است.
نکته ۱۰: چنانچه همه ی سرمایه در حین تاسیس شرکت تامین نشده باشد بعد از انقضاء یک سال از تاریخ پرداخت کامل سرمایه صدور اوراق سهام الزامی میشود. در این فرض طبق ماده ۲۷ لایحه ی قانونی تا زمانی که اوراق سهام صادر نشده شرکت باید به صاحبان سهام گواهی نامه ی موقتِ با نام سهم تحویل دهد بعد از آنکه اوراق سهام صادر شد گواهی نامه ی موقت باید مسترد و ابطال شود.
در این فرض تا وقتی شرکت به ثبت نرسیده و مبلغ اسمی سهام به طور کامل تادیه نشده صدور اوراق سهام ممنوع است. بعد از تادیه ی کامل مبلغ اسمی تا یک سال از این تاریخ صدور اوراق سهام مجاز است(اختیاری) پس از انقضاء یک سال از تاریخ تادیه ی کامل مبلغ اسمی سهام صدور اوراق سهام الزامی میشود.
در فرض دوم رفع ممنوعیت صدور اوراق سهام مشروط به دو شرط است:
۱- ثبت شدن شرکت
۲- پرداخت شدن مبلغ اسمی سهام بطور کامل
نکته ۱۱: در لایحه ی قانونی اوراق سهام باید به صورت کاغذی صادر شود صدور ورقه ی سهم الکترونیکی مجاز نیست. طبق لایحه ی قانونی.
نکته ۱۲: براساس بند چ ماده ۶۸ قانونِ برنامه ی ششم توسعه مصوب ۱۳۹۶ شرکتهای سهامی ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادر میتوانند اوراق سهام بصورت الکترونیکی ( غیرکاغذی ) صادر کنند این اقدام باید با رعایت دستور العمل مصوبِ سازمان بورس و اوراق بهادر انجام شود.
بند چ ماده ۶۸: در مورد شرکتهای ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، موارد زیر میتواند به طریق الکترونیکی به روشی که به تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار میرسد، صورت پذیرد:
